ترك شناسي

A

بو مطلبي يازمادان اؤنجه بير نئچه سطير اورك سؤزومو دئمك ايسته ييرم.

بو يازي " آذربايجان حاقييندا " آدلي بؤلومونه اويغون اولماسادا، من بو بؤلومده ياييلماسينا قارارا گلديم.

لاپ ساده مسئله:

بيلديگينيز كيمي، بو گونكو آذربايجان توركجه سينده دانيشديغيميز ديلي، آتا و بؤيوك آتاميزين (باباميزين) دانيشيقلاريلا مقايسه ائتسه ك، آيدينلاشاجاق كي زامان آشيري بعضي كلمه لر كؤكدن اونودولوب، بعضي لرايسه ايشله نيلمير (فارسجا، اينگيليسجه و باشقا ديل لرين كلمه لري اونلارين يئرينه ايشله نيلير) بعضي لرايسه ده بير سيرا يانليشليقلارلا ايره لي گئدير. ( منجه بو يانليشليقلار فارس گرامرينين تأثيري آلتيندادير).

بئله ليك له بو سورغو گؤزومون اؤنونه گلير كي ، ندن بيزلر بير آذربايجان توركو اولاراق، بو مسئله ني گؤره ركن اونا اؤنم وئرميريك؟؟!

تأسوفله حتي گؤرونور بير عيدده لر (اؤزلليكله قيزلار و گنج قادين لار !!) گؤزل توركجه ميزين اونودولماسينا (ايستر – ايسته مز) دسته ك اولورلار.

آنا ديلي گوني هامي توركلرَ موتولو اولسون

در متن زير ابتدا به توانايي هاي زبان تركي پرداخته و سپس شكايتي ميكنيم بر مسئولين كشور عزيزمان ايران براي معتل نگه داشتن حقوق مردم آذربايجان

و اميدوار باشيم وعده ها روزي با عمل گره بخورند

زبان شيواي توركي

از نظر زبانشناسان ، زبان تركي زبانيست شكرين ، بغايت زيبا و دلنشين و اصيل و قانونمند با ريشه اي هزاران ساله. تمام قواعد و گرامر اين زبان هنري و شكري موزون و مبتني بر ملودي است تا جائيكه بعضي زبانشناسان ، اختراع آنرا فوق بشري و اعجاز گونه و اعجاب انگيز خوانده اند.

زبانشناس نامي ، Man Muller ، انگشت به دهان از عظمت فوق بشري زبان تركي ، چنين سخن مي راند: «زمانيكه ما زبان تركي را با دقت و موشكافانه مي آموزيم با معجزه اي روبرو مي شويم كه خرد انساني در عرصه زبان آنرا آفريده است». Herman Vanbery از نظر زيبائي و كمال ، جايگاه آنرا بالاتر از زبان عربي مي داند. «نيكيتا هايدن» زبانشناس نامي آلماني و عضو مؤسسه اروپائي يوروتوم ، با شك و شبهه نسبت به خلق زبان تركي توسط فرمولهاي پيچيده توسط انديشمندان مي گويد: «انسان در آنزمان قادر به خلق چنين زباني نبوده ، يا موجودات فضائي اين زبان را خلق كرده اند و يا خداوند به پيامبران خود ، اين عاليترين كلام ارتباطي را هديه كرده است».

در زبانشناسي تطبيقي ، فصل بسيار جذاب ، شيرين و علمي اتيمولوژي ، به ريشه شناسي كلمات بصورت علمي مي پردازد. مي توان بوسيله علم اتيمولوژي ، تأثير زبانهاي مختلف روي هم را ديد. زبان غالب ، زباني است كه توانمند بوده و زبان ديگر را تحت سيطره خود درآورده است ، طوريكه گاهي زبان مغلوب به گويشي از زبان غالب تعبير مي شود ، مانند زبان فارسي كه بنا به آخرين نتائج علمي و تحقيقاتي سازمان يونسكو بعنوان 33 مين گويش زبان عربي معرفي شد و بصورت زباني مستقل پذيرفته نشد.

تأثير زبانها روي هم گاهي براي دو زبان همسايه جغرافيائي اتفاق مي افتد ، مانند زبان عربي و فارسي. گاهي براي دو زبان همسايه ادبي پيش مي آيد ، مانند زبان فارسي كه از زبانهاي هند و اروپائي اند. اما گاهي يك زبان با درنورديدن قله هاي زمان و مكان ، همه را به تسخير مي كشد ، مانند زبانهاي تركي و انگليسي.

زبان تركي بعنوان كهنترين زبان دنيا با متكلماني كه شرق و غرب عالم را تحت حاكميت خود درآورده بودند ، جا پائي در تمام زبانهاي دنيا دارد. شايد زباني وجود نداشته باشد كه تحت تأثير اين زبان قرار نگرفته باشد. البته اين تأثير در كنار گستردگي جمعيتي و وسعتي حكومت تركان ، ناشي از توانمندي و زيبائي و قانونمندي زبان تركي نيز بوده است.

براي بررسي ميزان تأثيرگذاري زبان تركي بر زبانهاي صاحب نام جهان كافيست به گزارش سال 2002 مؤسسه A.M.T تحت مديريت برجسته ترين زبانشناسان اروپا و آمريكا نظري داشته باشيم. طبق اين گزارش:

20% واژگان انگليسي

40% واژگان ايتاليائي

17% واژگان آلماني

10% از واژگان فرانسوي

از زبان تركي گرفته شده اند. زباني كه بتواند در آنسوي عالم چنين نفوذي در زبانهاي غير همنوع (تركي از زبانهاي اورال ـ آلتاي و زبانهاي مذكور از زبانهاي هند ـ اروپائي) داشته باشد ، بي ترديد تأثير عظيمي روي زبان همسايه خود ، پارسي ، خواهد داشت. دو قوم همسايه مانند ترك و فارس كه صدها سال باهم زندگي كرده و در كنار هم بوده اند و با هم وصلت نموده اند ، از لحاظ فرهنگي و اجتماعي روي هم تأثير نزديك و متقابل داشته اند و اين تأثير متقابل فرهنگ ها اجتناب ناپذير مي باشد. از جمله اين تأثيرات ، مي توان به تأثير فرهنگ ، آداب و رسوم ، اصطلاحات ، مثلها ، متلها ، داستانها ، لغات و حتي قيافه اشاره داشت كه اكثراً با ازدواجها وارد فرهنگ ديگر مي شود. در حدود يك پنجم لغات زبان فارسي را نيز لغات تركي تشكيل مي دهند.تأثير زبان تركي بر فارسي در تاريخ اجتناب ناپذير است بطوريكه John Perry ، مورخ نامي ، مي نويسد: «همانگونه كه زبان عربي بعنوان زبان مبلغين اسلام تأثير زيادي روي فارسي داشته است، پس تعجب آور نيست كه زبان تركي بعنوان زبان مبلغين شيعه ، تأثير ژرفي در فارسي داشته باشد» زبان تركي اكنون در تمام جهان جاي خود را پيدا كرده است و بعنوان كاملترين زبان در بسياري از صنايع پيشرفته جا پا باز كرده است. مثلاً

پيچيده ترين سيستم عامل كامپيوتري OS 2/8 و windows زبان تركي را بعنوان پايه فونتيكي قرار داده اند ، يا اينكه تمام اطلاعات ارسالي از رادارهاي جهان به سه زبان انگليسي ، فرانسوي و تركي علايم پخش مي كند. كليه سيستمهاي اويونيكي و الكترونيكي هواپيماهاي تجاري از سال 1996 به اينطرف به سه زبان انگليسي ، فرانسوي ، تركي در كارخانه بوئينگ آمريكا مجهز مي شوند. كليه سيستمهاي جنگنده قرن يعني «جي.اس.اف» به دو زبان انگليسي و تركي در 7000 فروند در حال ساخت است.زبان تركي و يا به بيان كلي ، زبانهاي اورال ـ آلتاي در تقسيم بندي زبانهاي دنيا يكي از خانواده هاي گسترده و متنوع را در كنار خانواده زبانهاي هند و اروپائي تشكيل مي دهند. زبان تركي ـ صرفنظر از انواع گويشهاي آن ـ جزو زبانهاي كوتاه صائت التصاقي است. اين زبان مانند زبانهاي هند و اروپائي به قسمتهاي جزئي تر تقسيم مي شود. يكي از آنها زبان تركي با گويش آذربايجاني است.

البته تا چندي پيشتر مردم آذربايجان به اين گوهر ارزشمندي كه خداوند به آن ها اعتا كرده آگاهي نداشتند و زير بار تبليغات پسماند هاي زباله هايي چون رضا پالوني و پسرش به انكار هويت خود مي پرداختند ولي امروز وضعيت تغيير كرده و مردم ترك زبان ايران نه تنها هويت خود را انكار نميكنند بلكه به آن افتخار ميكنند.

امروز مردم آذربايجان خود را شناخته و به دنبال حقوق معتل مانده خود همچون تدريس به زبان مادري كه حتي در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران هم بر آن تاكيد شده مي باشد ولي با وعده هاي پوشالي عده اي كه فقط در زمان هاي خاص همچون انتخابات سر ميدهند مواجه ميشوند و تا به امروز حتي به اين خواسته اوليه خود دست نيافته اند در مقابل افرادي همچون آقاي حداد عادل با صرف بيت و المال در تبريز همايش هايي براي بزرگداشت زبان فارسي! برگذار كرده و وعده ايجاد فرهنگستان زبان فارسي در تبريز را مي دهد!آيا به راستي مردم تبريز چنين تقاضايي از ايشان كرده اند؟ و يا اصلا چه دليلي دارد كه ميليون ها توما از پول بيت المال براي برگذاري بزرگداشت زبان فارسي و ايجاد فرهنگستان اين زبان در تبريز خرج شود؟! و در مقابل جز وعده و وعيد خبري از ايجاد فرهنگستان زبان تركي آذربايجاني و اجرايي شدن اصل 15 قانون اساسي نباشد؟! چرا نبايد مردم آذربايجان قادر به مطالعه روزنامه و مكتوبات به زبان تركي باشند؟ چرا افراد كوته فكري همچون جناب آقاي ... مي فرمايد اگر مردم آذربايجان قادر به خواندن روزنامه به زبان تركي باشند ديگر چه نيازي به فارسي دارند!!! چرا در كشوري كه شعار برابري و برادري داده ميشود اين چنين شاهد تبعيز بين اقوام مختلف هستيم؟

آقاي ... كه ميفرماييد زبان فارسي دليل وحدت ايرانيان است فعلا كه تاريخ ثابت كرده بيشتر باعث تفرقه است. چرا بايد چنين كوته فكرانه به قضيه نگاه كرد؟ چرا بايد برنامه هاي كودك در شبكه هاي استاني به زبان فارسي برنامه پخش كنند؟ و آخر شب برنامه هاي كم بيننده به زبان هاي محلي به اجراي برنامه بپردازند؟ چرا هميشه با كوته فكري به قضايا نگاه ميكنيم چرا به جاي اينكه فكر كنيم ترك بودن آذربايجان باعث زيان هست به اين فكر نميكنيم كه اگر مردم آذربايجان مسلط به نوشتن به زبان تركي باشند ميتوانند با انتشار وبلاگ هاي به زبان تركي فرهنگ اسلامي شيعه را بين بقيه اقوام ترك كه از چين تا درياي بالكان كشيده شده رواج دهند؟

به اميد روزي كه هيچ نگرش كوته بينانه اي تسلط نداشته باشد و بتوانيم كشورمان ، ايران عزيز را باهم و در زير رنگين كماني از رنگ ها سربلند كنيم نه اينكه همه يك رنگ شويم كه اين امكان پذير نيست.

به نام خدا

سلام

قبل از همه يك نكته را ذكر كنم كه مطلب زير حاصل مطالعه اخير بنده از يك كتاب آموزش زبان توركي آذربايجاني مي باشد كه متاسفانه بنده اسم آن را فراموش كردم. از تمامي خوانندگان به علت اينكه اين مطلب را تأليفي ارسال كردم (چه درست و چه اشتباه) و همچنين عدم ذكر منبع معذرت مي خواهم.

همچنين استفاده از الفباي لاتين در اين مطلب به علت عدم توانايي الفباي عربي در نشان دادن بعضي از حروف توركي مي باشد.

همانطور كه مي دانيم توركي يكي از با قاعده ترين زبانهاي دنيا مي باشد. (تقريباً استثنايي در حالات دستوري آن وجود ندارد). به نظر من آنچنانكه شايسته زبانمان هست آن را نشناخته ايم و از وجود بسياري از قواعد ذاتي زبان خودمان كه در مكالمات روزمره از آنها استفاده مي كنيم، بي خبريم.

مدرسه ده موعلليم / در مدرسه معلم
يئنه دؤيدو اليمدن / باز هم كتكم زد
باجارماديم فارسيني / فارسي را بلد نبودم
ايراد توتدو ديليمدن / از زبانم ايراد گرفت

خبر: (1)
خبرگزاري آموزش نيوز در 24 آذر ماه 1388 خبري را تحت عنوان "آموزش و پرورش كشور به دو دوره 6 ساله تبديل شد" به نقل از وزير آموزش و پرورش، آقاي حميدرضا حاجي بابايي نوشت: "صبح امروز در جلسه شوراي عالي آموزش و پرورش با حضور رئيس جمهور تبديل آموزش و پرورش كشور به دو دوره 6 ساله ابتدايي و 6 ساله دوم ... به تصويب رسيد؛ توجه به مناطق محروم و چند زبانه براي ايجاد عدالت آموزشي نيز يكي ديگر از مصوبات امروز شوراي عالي آموزش و پرورش بود. 
وزير آموزش و پرورش گفت: 70 درصد دانش‌آموزان در سراسر كشور دو زبانه بوده و پس از ورود به كلاس اول و گذراندن يك سال تحصيلي هنوز زبان مادري آنها به فارسي تبديل نشده است؛ اين گونه دانش‌آموزان چگونه مي‌توانند با دانش‌آموزاني كه در تهران تحصيل مي‌كنند رقابت كنند. 
حاجي‌بابايي اظهار داشت: دانش‌آموزي كه در كلاس اول با اين افت تحصيلي مواجه شود تا آخر نيز نمي‌تواند موفق باشد."
وزير آموزش و پرورش با اشاره به برخي از موارد تغييرات جديد در نظام جديد آموزشي به خبرگزاري فارس گفت: " بر اساس تصميم شوراي عالي آموزش و پرورش، يك سال به مقطع ابتدايي تحت عنوان "پيش دبستاني " اضافه خواهد شد كه به اين ترتيب مقطع ابتدايي از 5 سال به 6سال افزايش خواهد يافت."